Samsun Büyükşehir’in Benzinlik Planına Mahkeme’den İptal

Samsun Atakum ilçesi, Recep Tayyip Erdoğan Bulvarı-Alaçam Bulvarı kavşağı, Balaç Mahallesi, 1189 ada, 3 parselde Samsun Büyükşehir Belediyesi’nce onaylanan akaryakıt istasyonu planı Samsun 3. İdare Mahkemesi tarafından oy birliği ile iptal edildi.

Samsun Mimarlar Odası Başkanı Burak Şener, Samsun Büyükşehir Belediyesi’ni ayrıcalıklı imar uygulamaları üretme gayretinden vazgeçmeye, mahkeme kararları ile iptal edilen plan uygulamalarının hukuka duyarlı ve uyarlı biçimde, şehircilik ve planlama ilkelerine uygun kararlarla yeniden ele almaya ve yeni hukuki tartışmalar oluşturacak kararlar üretmemeye davet etti.   Planın açtıkları, “ Parsel bazında kişiye özel değişiklik yapıldığı, söz konusu parsel için getirilen yapılaşma koşulunun plan ana kararlarına ve plan bütünlüğüne uygun olmadığı, kamu yararı amacı taşımadığı”  gerekçeleri ile iptal edildiğini   Samsun Atakum ilçesi, Recep Tayyip Erdoğan Bulvarı-Alaçam Bulvarı kavşağı, Balaç Mahallesi, 1189 ada, 3 parselde Samsun Büyükşehir Belediyesi’nce onaylanan akaryakıt istasyonu plan kararına Mimarlar Odası Samsun Şubesi tarafından hukuka, mevzuata, kamu yararına, şehircilik ve planlama ilkelerine uygun olmadığı, ayrıcalıklı imar hakları içerdiği gerekçeleri ile itiraz edilmiş, itirazın Samsun Büyükşehir Meclisi tarafından reddi üzerine plan kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemi ile dava açılmıştır.   Açılan davada özetle; “Nazım İmar Planı F36b. 16b paftasının bulunduğu alanda, uygulamada karşılan sorunlara çözüm bulmak amacıyla;   "1- Atakum ilçesi, Balaç Mahallesi, 1189 ada, 3 nolu parselin +0.00 kotu Alaçam Caddesinden verilecek olup, söz konusu parselde inşa edilecek olan akaryakıt ve servis istasyonuna ait tüm yapıların kotlandırma işlemi, Alaçam Caddesinden (+0.00 kotuna göre) yapılacaktır.   2- Parselin tüm yollara cepheli ön bahçelerinde ve yan bahçesinde; akaryakıt ve servis istasyonu fonksiyonuna uygun olarak +0.00 ve zemin kat konutuna göre düzenleme yapılması, bahçe alanının ve yapının kademe yapılmadan tesis edilmesi ve zemin kat kotunda düzenlenecek bahçe kotlarına göre çıkacak yükseklikte ön bahçe ve yan bahçede isnat duvarları yapılması mümkündür."   plan notlarının oluşturulmasına ilişkin Samsun Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 16.04.2021 tarih ve 167 sayılı kararıyla kabul edilen 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile bu karara karşı yapılan itirazın reddine ilişkin olarak tesis edilen 15.06.2021 tarih ve 243 sayılı kararın; davalıya ait Balaç Mahallesi 1189 ada 3 parselde bulunan akaryakıt istasyonunun Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği'ne uygun olarak yapılaşmasını sağlamak amacıyla alındığı, parsel bazında kişiye özel değişiklik yapıldığı, söz konusu parsel için getirilen yapılaşma koşulunun plan ana kararlarına ve plan bütünlüğüne uygun olmadığı, kamu yararı amacı taşımadığı”     ileri sürülerek iptali istenilmiştir.   Samsun 3. İdare Mahkemesinde Görülen davada mahkeme heyeti, davanın görülmesi esnasında konunun incelenerek bilimsel ve teknik raporun hazırlanması için Bilirkişi görüşüne başvurarak, Türk Milleti Adına karara varmıştır.   Varılan kararda ;   “Olayda, dava dosyasında yer alan bilgi ve belgeler ile  bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden; davaya konu olan 11893 ada, 3 nolu parselin akaryakıt ve servis istasyonu alanı kullanımda kalan bu alana, davaya konu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile getirilen plan notlarının yapılaşmaya ilişkin hükümler olduğu, ancak bu hükümlerin 1/1000 ölçekli uygulama imar planında getirilmesi gereken plan notları olduğu bu nedenle davaya konu 1/5000 ölçekli nazım planı degişikliği ile getirilen plan notlarında yer almaması gerektiği,   Davaya konu plan notlarının tek bir parsel üzerinde getirilmiş ayrıcalıklı yapılaşma hakları sağlayan bir plan notu olduğu , bu nedenle davaya konu plan notlarının planlama ve eşitlik ilkesine de aykın olduğu görüldüğünden davaya konu plan notlarının oluşturulmasına ilişkin Samsun Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 16.04.2021 tarih ve 167 sayılı kararıyla kabul edilen 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile bu karara karşı yapılan itirazın reddine ilişkin olarak tesis edilen 15.06.2021 tarih ve 243 sayılı kararı içeren dava konusu işlemin iptaline,  oybirliğiyle karar verildi.”  Denilmektedir.   Bilimsel verilere dayalı, sağlıklı, planlı bir kentte yaşamak her insanın olduğu gibi Samsunlunun da hakkıdır. Planlı ve sağlıklı bir çevrede yaşama hakkını temin etmek görevi başta yerel yönetimlere düşmektedir. Yerel yönetimler adil olan, ayrıcalıklı imar hakları barındırmayan plan düzenlemeleri yapmakla mükelleftir. Bu sebeple Samsun Büyükşehir Belediyesi yönetimi ve meclisini, geçmişte de örneklerine rastladığımız ve yine hukuk mücadeleleri sonucunda iptal edilen bu ve buna benzer ayrıcalıklı imar uygulamaları üretme gayretinden vazgeçmeye, mahkeme kararları ile iptal edilen plan uygulamalarının hukuka duyarlı ve uyarlı biçimde, şehircilik ve planlama ilkelerine uygun kararlarla yeniden ele almaya ve yeni hukuki tartışmalar oluşturacak kararlar üretmemeye davet ediyoruz.