İYİ Partili Erhan Usta’dan torba yasa tepkisi

TBMM Genel Kurulu’nda görüşülen 239 sıra sayılı torba kanun teklifi üzerine İYİ Parti Grubu adına söz alan Samsun Milletvekili Erhan Usta, hükümetin ekonomi ve vergi düzenlemelerine sert eleştiriler yöneltti.

Planlama eksikliği, vergi adaletsizliği ve sosyal güvenlik prim artışları başta olmak üzere birçok maddeye itiraz eden Usta, “Türkiye Cumhuriyeti tarihinde görülmemiş yetkiler veriliyor, sistem bozuluyor” dedi. “AK Parti 2053’ü, 2071’i konuşuyor ama yarını planlayamıyor” Konuşmasına Meclis çalışmalarındaki plansızlığı eleştirerek başlayan Usta, AK Parti’nin uzun vadeli hedefler açıkladığını ancak uygulamada bir gün sonrasını bile öngöremediğini söyledi. Bütçe kanun teklifi Meclise geldikten sonra Plan ve Bütçe Komisyonunu ilgilendiren kanun tekliflerinin Genel Kurulda çok fazla görüşülmediğini, bu konuda bir planlama eksikliği olduğunu ifade etti. “Eğitim giderleri, ücretliler içinde belli oranda vergi matrahından düşülebilmelidir.” Okul ücretlerindeki artışın çok yüksek olduğunu vurgulayan Usta, vergi beyannamesi verenlerin eğitim giderlerini belli oranda matrahtan düşürebildiğini, ücretli çalışıp beyanname vermeyenlerde de benzer bir sistemin tasarlanması gerektiğini ifade etti. “Emlak vergisinde rayiç bedellerin 4 yılda bir belirlenmesi, şok artışları beraberinde getiriyor.” Emlak vergisiyle ilgili sistemsel bir hata olduğuna değinen Usta, rayiç bedellerin dört yılda bir tespit edilmesi ve 3 yıllık dönemde yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılmasının şok bir artışı zaten tanımsal olarak getirdiğini, kanunda bununla ilgili bir madde ihtiyacı olduğunu ifade etti. “Kentsel rantların vergilendirilmeden, kaynaklarımız verimli alanlara gitmeyecek!” Usta konu hakkında şunları ifade etti: “Kentsel rantların vergilendirilmesi meselesi hâlâ önemini koruyor. Türkiye'de kaynaklarımız verimsiz alanlara gidiyor. İnşaat yapmak hâlâ o kentsel rantlardan dolayı çok cazip. Bu durum, ekonominin geneli açısından kötü. Yurt dışından çok ciddi kaynak geldiği dönemlerde de o kaynakların inşaata, taşa, toprağa gitmesi Türkiye'nin bugününde karşılaştığımız zorlukların en önemli nedenlerinden bir tanesidir.” Vergi düzenlemelerine sert eleştiri Usta, torba kanundaki birçok vergi maddesinin hem teknik olarak hem de sosyal açıdan ciddi sorunlar içerdiğini ifade etti. Öne çıkan eleştirilerse şu şekilde: Basit usulden gerçek usule geçiş meselesi: Adil bir vergilendirme için eşik değerlerin tamamının tekrar değerlendirilmesi gerekmektedir. Konut kira gelirlerindeki 47 bin TL’lik istisnanın kaldırılması: Usta, istisnanın yalnızca emeklilere tanınmasını “geliri ölçemediğini kabul eden devletin statüye göre vergi belirlemesi” olarak nitelendirerek “Düşük gelirliyi cezalandırıyorsunuz” dedi. Konut kredisi faizlerinin indirilememesi: İş yeri kredilerinde faiz vergiden düşürülebilirken, konutta düşürülemezse; bu konut fiyatlarını ve kiraları daha da yukarı itecektir. Geçici vergi beyannamesinin geri getirilmesi: “Mali müşavirlere büyük yük, hükümetin sıkışıklığının göstergesi” yorumunu yaptı. Gayrimenkulde gerçek bedel tespiti cezasının artırılması: Asıl sorunun yüksek tapu harçları olduğunu söyleyerek “Önce oranları düşürün” çağrısı yaptı. İkinci el araç satış vergisi: Usta, düşük gelirliyi etkileyecek bu düzenlemenin alıcının mülkiyeti üzerine almaması, sigorta ve hukuki süreçlerde yaşanan karışıklıklar gibi sorunları geri getireceğini belirtti. Emlakçı ve galerilere yıllık harç: Büyükşehir kriterine dayalı yüksek harçların küçük işletmeleri kayıt dışına iteceğini söyledi. “Gelir İdaresi bilinçli şekilde güçlü tutulmadı” Vergi tabanını genişletmek yerine mevcut mükelleflerin üzerine yük bindirildiğini belirten Usta, iktidarın Gelir İdaresi’ni yıllardır güçlendirmediğini savundu. Bunun kayıt dışılığı büyüttüğünü vurguladı: “5 bin kayıtsız döviz büfesinin olduğu ülkede siz kayıtlı esnafa harç dayatıyorsunuz.” “Vakıf üniversitelerinde öğrenim bedelinin artırılmasına getirilen sınır, ilk ve orta öğretime de getirilmelidir.” Öğrenim bedelleri konusunda başıboş bir durumun olduğuna dikkat çeken Usta “Özel okullarda belli bir limitin getirilmesi lazım. Artık aileler bunu karşılayamıyor ama çocuğu okula başlamış, tekrar alamıyor, mecbur hâle geliyor. Dolayısıyla oraya bakmak lazım.” Samsun’daki Serbest Bölge maddesi: “Trafiği felç eder, eksik planlama” Orta Karadeniz Serbest Bölgesi’nin Samsun’da kurulmasına destek verdiğini söyleyen Usta, liman bağlantısı olmadan yapılmasının kent trafiğini kilitleyeceğini, hukuki sorun da yaratacağını belirtti: “Serbest bölgede üretim yapılacaksa limanı da planlamanız gerekir.” Sosyal güvenlik düzenlemeleri: “Zamanlama yanlış, yük ağır” Torba yasada yer alan prim artışlarının ekonomik koşulların çok zor olduğu bir dönemde getirildiğini vurgulayan Usta: Uzun vadeli sigorta primlerine 1 puan artış, Bazı sektörlerde işveren prim teşvikinin 4’ten 2 puana düşmesi, Borçlanma oranlarının %32’den %45’e çıkarılması gibi düzenlemelerin vatandaşa ilave yük bindirdiğini söyledi. Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na borçlanma yetkisi: “Türkiye böyle bir şey görmedi” Usta’nın en sert eleştirisi bu maddeye oldu.“Borçlanma yetkisi sadece Hazine’dedir. Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na böyle bir yetki verilmesi devlet yapısına aykırıdır. Yeni bir kara delik açılır, kötüye kullanıma son derece müsait bir alan yaratılır.” “Memlekette yolsuzluk almış başını gitmiş” Konuşmasının sonunda siyasi iradeyi Meclis’te değil “başka bir merkezde” şekillendiğini söyleyen Usta, yanlış düzenlemelerin ancak bu nedenle geçebildiğini savundu: “En hatalı iş bile olsa talimat gelince el kaldırılıyor.”